Op 13 januari debatteerde de Tweede Kamer over de voorgenomen CO2-opslag in Barendrecht. Tessa Augustijn was er bij en kreeg een bijzonder staaltje Haagse Politiek te zien. Het onderwerp van zogenaamd ‘nationaal belang’ en ‘grote economische potentie’, met eerst grote impact voor de Barendrechtse bevolking en later die van Nederland werd daarmee niet naar het niveau gebracht dat ik van onze volksvertegenwoordigers verwachtte. Het was niet alleen inhoudelijk een teleurstellend debat.
Vandaag was om kwart over tien in de plenaire zaal in de Tweede Kamer (die zaal die iedereen kent van de journaals en actualiteitenrubrieken) het zogenaamde VAO, het Voortgezet Algemeen Overleg of soms ook wel het Verslag Algemeen Overleg genoemd. En, hoe kan het ook anders, het ging natuurlijk over de voorgenomen CO2-opslag in Barendrecht.
Op 19 november 2009 was ik al naar het eerste Algemeen Overleg geweest en had toen al het beeld dat er geen meerderheid TEGEN te vinden zou zijn. GroenLinks, SGP, SP en PVV spraken zich al uit tegen de opslag in Barendrecht. De fracties van VVD, D66 gaven aan onder voorwaarden in te stemmen. De fractie van de Christen Unie (CU) was toen niet aanwezig. Via de pers werd het beeld geschetst dat de CU tegen opslag in Barendrecht zou zijn. Dat beeld moest vandaag toch even duidelijk bijgesteld worden.
De heer Van der Staaij (SGP) begon het debat. Hij was duidelijk: de SGP is niet tegen opslag maar daarbij is wel draagvlak nodig. Hij diende dan ook een motie in (samen met GroenLinks) om het plan te heroverwegen (de politieke term om er vanaf te zien). De redenen die hij hierbij noemde waren:
1. er is sprake van opeenvolgende risico’s;
2. er is sprake geweest van een foute communicatie;
3. het project in Barendrecht is niet onmisbaar.
Én er zijn geen objectieve tegenargumenten door het kabinet aangedragen.
De heer Jansen van de SP was ook lekker duidelijk. De SP is tegen opslag van CO2 op land. Daar moet geen cent subsidie aan besteed worden. “Zelfs Wijffels, de formateur van dit kabinet, trekt zijn wenkbrauwen op bij dit plan.” Ook hij diende een motie in om af te zien van opslag. GroenLinks en PVV ondersteunden die motie.
Toen kwam mevrouw Wiegman van de Christen Unie (CU) aan bod. Ik stuiterde bijna van mijn stoel toen ze begon te zeggen dat Barendrecht als locatie voor de CU niet onbespreekbaar is. Ook zij diende een motie in met als doel om het kabinet nog 3 maanden de tijd te geven om de rol die Barendrecht in het geheel speelt (nog een keer) duidelijk te maken en dan met name ten aanzien van de grotere velden in het noorden van het land.
Bijna alle fracties kwamen hierop van hun stoel om via de interruptiemicrofoons de nodige kritische vragen te stellen. En toen begon het grote draaien……
Wiegman bracht ook nog een tweede motie in om de wetgeving betreffende de opslag zo snel mogelijk aan te passen. Tja, ik vroeg me toen af of ze nou echt nog twijfelde. Voor mij voelde het in ieder geval alsof het standpunt al een grotendeels JA was.
Mijn grote vriend Boris van der Ham kwam hierna aan bod. Toen ik op 19 november bij Goedemorgen Nederland in de uitzending was, kwam hij bij de schmink binnenlopen om ‘afgeschminkt’ te worden. Toen ik me netjes voorstelde, kwam er gelijk een hele waterval van woorden over me heen. Dat als je niet voor CO2-opslag was, je dan toch zeker voor kernenergie moest zijn, etc., etc. Wat me vooral opviel was dat hij vooral heel erg met zichzelf bezig was. Maar ik geloof dat er meer mannen in Het Haagse zijn die daar ‘last’ van hebben. Maar goed, terug naar de kamer.
D66 is voorstander van CO2-opslag. Maar ze willen een ‘knip’ tussen het veld in Carnisselande en Ziedewij. Hij diende, voor de verandering, ook een motie in. Het kwam er op neer dat het veld in Carnisselande eerst moet worden volgepompt om het daarna 15 jaar te monitoren. Hij zei dat dit een ‘harde eis’ was voor zijn fractie. Maar, toen de andere fracties hem hierop bevroegen, konden er wel tussentijds andere locaties worden onderzocht en daarop doorgezet worden.
Je begrijpt, ook hier krabbelde ik me toch even achter de oren……
Als er een fractie heel duidelijk was, dan was het wel de PVV. De heer De Mos vertelde heel duidelijk dat zijn fractie tegen CO2-opslag is, want het hele klimaatprobleem bestaat volgens hen niet. Tja…. Dat is ook een opvatting!
De motie die hij indiende was dan ook duidelijk: afzien van opslag.
Ik zag natuurlijk reikhalzend uit naar de bijdrage van Kees Vendrik. Hij begon weer met de statement dat GroenLinks (GL) met de grootst mogelijke tegenzin voor CCS is. De bouw van nieuwe kolencentrales laat GL volgens hem geen andere keus. (Ik ben het hier zeker niet met hem eens!) Maar, Kees was duidelijk dat het niet onder bewoond gebied kan en mag want je experimenteert niet met mensen.
Kees stelde ook nog de vraag hoe het nu toch zat met die opdracht aan de Universiteit van Utrecht. Waar blijft dat rapport nou toch? En als het er nog niet is, hoe kan het kabinet dan een weloverwogen besluit nemen?
De ‘grote vriendin’ van Corrie Righolt (fractievoorzitter en lijsttrekker CDA in Barendrecht), Liesbeth Spies, was hierna aan de beurt. Ze begon haar betoog dat de meningen van de fracties in Barendrecht en Zuid-Holland (van de CDA fracties daar) natuurlijk zwaar meewegen in de besluitvorming. Nou, daar kan Corrie het dan weer mee doen!
CCS (Carbon Capture and Storage = de afvang en opslag van CO2) is een noodzakelijk kwaad en niet uit te sluiten. Ik stuiterde bijna van mijn stoel toen mevrouw Spies verkondigde dat “het project in Barendrecht op een verantwoorde manier kan worden uitgevoerd”.
Het CDA kon natuurlijk niet achterblijven bij het indienen van moties. De motie pleitte voor een andere locatie dan Barendrecht voor het 2e deel van het project.
De tweede man in de kamer die nogal vol van zichzelf is, Diederik Samsom, verkondigde ook dat CO2-opslag een noodzakelijk kwaad is. De PvdA accepteert de besluitvorming van het kabinet. Dus de PvdA is voor opslag onder Barendrecht. Samsom diende, samen met het CDA, een motie in om een schadefonds voor Barendrecht in te stellen.
Ach, van de PvdA krijgen we als bewoners een doekje voor het bloeden. Ik denk niet dat we daar al te veel van moeten verwachten gezien de huidige kredietcrisis. Want daar is natuurlijk alles wel onder te scharen als het gaat om verminderde verkoopbaarheid of verkoopprijs!
Als laatste fractie was de VVD aan zet. De heer Zijlstra zei tegen het project in Barendrecht te zijn. Voor de VVD is kernenergie een eerste keus daarna komt pas CO2-opslag aan de orde. Daarnaast is de VVD geen voorstander van een CCS-verplichting voor het bedrijfsleven. Én stelde hij dat CO2-opslag geen bewezen techniek is. (En zo is het maar net!)
De VVD was de enige fractie die geen motie indiende!! Zijlstra had nog wel de vraag hoe het zat met de tender in relatie tot de moties die door CDA en D66 waren ingediend.
(Een tender is een aanbesteding, zeg maar een soort offerte aanvraag. Het hele plan voor CO2-opslag is van start gegaan met een aanbesteding door het ministerie van Economische Zaken. Shell heeft deze aanbesteding voor Barendrecht ‘gewonnen’ en daarbij 30 miljoen subsidie van het rijk weten op te strijken voor de uitrol van dit plan.)
Er is altijd iemand die het laatste woord heeft. In dit geval was dat Maria van der Hoeven, de minister van Economische Zaken (CDA). Sinds ze verscheen tijdens een speciale raadsvergadering op 15 juni 2009 in Barendrecht, begrijp ik waarom mensen afhaken als het over de politiek gaat. Ik zal niet al te veel lelijke woorden gebruiken maar het woord regentesk is op Maria van der Hoeven zeker van toepassing.
Mevrouw Van der Hoeven begon haar betoog met een algemeen verhaal. Dat met CCS het reduceren van 40 megaton CO2 mogelijk is. Dat de kosten nog steeds hoog zijn. Maar:“Veiligheid staat voorop.” “Barendrecht is een kleinschalig en veilig project.”
Het ‘mooiste’ vond ik de volgende uitspraak: “ Het is geen experiment. Volgens de modellen is het veilig. Dus het is geen experiment.” En deze vrouw moet over een gemeente met bijna 50.000 inwoners een beslissing nemen die, in het ergste geval, over leven en dood gaat?! Krom redeneren heeft ze op school in ieder geval erg goed onder de knie gekregen!
Het onderzoek van de Universiteit van Utrecht staat volgens Van der Hoeven los van Barendrecht. Dat onderzoek is nog niet afgerond. Maar het betreft hier een onderzoek naar de eerste selectie van locaties.
Dan vraag je je als kritisch burger toch af waarom dan al voor Barendrecht is gekozen. Maar ja….. ik zit niet in de Tweede Kamer om juist die vraag te stellen. Gelukkig deed Kees Vendrik het in dit geval!
En als laatste adviseerde Van der Hoeven nog over de ingediende moties.
De motie van de SGP werd ontraden. “De vraag heeft geen zin want ik kan er niet aan voldoen.”
De eerste motie van de CU werd ontragen. “Uitstel motie. U vraagt om eerst bewijs van opschaling te leveren en dat is het omdraaien van het proces.”
De tweede motie van de CU was volgens Van der Hoeven een redelijk verzoek. Het oordeel laat zij aan de kamer.
De motie van D66 is een ‘stand still’ van 15 jaar. Dat kan niet en daarom ontraad Van der Hoeven de motie. Ook omdat hiermee de aanbestedingsvoorwaarden worden veranderd.
De motie van de PVV wordt natuurlijk ontraden.
Op de motie van CDA en PvdA antwoordde de minister dat het 2e veld niet anders kan dan onder Ziedewij. Het kan alleen afketsen op de veiligheid. Maar de vergunning voor het 2e veld in Barendrecht is nog niet afgegeven.
De motie van de PvdA over het schadefonds, daar wil de minister wel naar kijken en helderheid over geven.
Maar dan gaat het alleen over het gat tussen zogenaamde planschade en de restschade.
Van der Hoeven gaf nog even een kleine voorstelling als het gaat om ‘een potje Haagse politiek’. Als de Tweede Kamer tegen dit voorstel is, dan zal ze niet meewerken aan het opleggen van een CCS-verplichting voor het bedrijfsleven. In het Engels hebben ze daar een goede term voor: playing hard ball.
Wordt vervolgd volgende week bij de uiteindelijke stemming……